BoerenNatuur onderschrijft het belang van betere bescherming van weidevogels. Nederland draagt een grote verantwoordelijkheid voor de grutto: een groot deel van de Europese populatie broedt in ons land. Het is daarom positief dat er extra wordt ingezet op bescherming van deze soort. Dat is ook nodig gelet op de inbreukprocedure die de Europese Commissie tegen Nederland heeft ingesteld. Tegelijkertijd vraagt BoerenNatuur aandacht voor een aantal randvoorwaarden die noodzakelijk zijn om de bescherming van de grutto daadwerkelijk effectief én goed uitvoerbaar te maken.
Context en proces
De ontwerp-wijzigingsbesluiten zijn in juli gepubliceerd door het ministerie van Landbouw, Visserij, Voedselzekerheid en Natuur. Belanghebbenden konden hierop tot en met 20 augustus een zienswijze indienen. Na verwerking van alle zienswijzen stelt het ministerie de besluiten definitief vast. Vervolgens worden in de beheerplannen van de 25 Natura 2000-gebieden extra maatregelen opgenomen om ervoor te zorgen dat de grutto leefgebieden van voldoende omvang en kwaliteit heeft om zich als soort in stand te houden. Omdat dit direct gevolgen kan hebben voor het beheer dat collectieven en boeren in deze gebieden uitvoeren, vonden wij het belangrijk om onze aandachtspunten mee te geven.
Onze belangrijkste aandachtspunten:
- gebrek aan landelijke visie: er ontbreekt nog steeds een breed gedragen visie op de landelijke instandhoudingsdoelen voor de grutto. Zonder zo’n kader is het lastig om realistische en samenhangende gebiedsdoelen vast te stellen;
- onzekerheid over gevolgen: het is nog onduidelijk wat de toevoeging van de grutto betekent voor bestaande beheerplannen, voor het agrarisch natuurbeheer via het ANLb en voor de financiering van weidevogelbeheer;
- proces en afstemming: boeren en collectieven zijn onvoldoende betrokken bij het opstellen van de doelen en plannen. Vroegtijdige afstemming en gezamenlijke analyses zijn essentieel om uitvoerbaarheid en draagvlak te borgen;
- vrijwillig beheer moet behouden blijven: eventuele extra maatregelen in beheerplannen mogen niet ten koste gaan van vrijwillig weidevogelbeheer via het ANLb;
- bredere ecologische focus: herstel van de gruttopopulatie kan alleen slagen als dit deel uitmaakt van een bredere aanpak die inzet op functionele diversiteit, flexibiliteit en robuuste landschappen.
Onze oproep
BoerenNatuur roept het ministerie op om eerst een landelijke visie vast te stellen, de beheerplannen concreet uit te werken vóórdat besluiten worden genomen, en te zorgen voor de randvoorwaarden waarmee het ANLb – als cruciaal instrument voor weidevogelbeheer – maximaal kan bijdragen.