Vandaag ondertekend: de bouwsteen Agrarisch natuur- en landschapsbeheer

6 november 2025

Vandaag hebben het Interprovinciaal Overleg (IPO) en BoerenNatuur gezamenlijk het bouwstenendocument Agrarisch natuur- en landschapsbeheer (ANLb) ondertekend, met steun van de Vereniging Nederlandse Gemeenten en Unie van Waterschappen. De eerder verschenen bouwstenen Emissiereductie en Natuur richten zich op het verminderen van drukfactoren en op natuurherstel binnen natuurgebieden. Deze derde bouwsteen richt zich expliciet op het ANLb als verbindende schakel tussen landbouw en natuur.

ANLb als schakel tussen landbouw en natuur

De 40 agrarische collectieven voeren samen met inmiddels meer dan 12.000 deelnemers, voornamelijk boeren, sinds 2016 het agrarisch natuur- en landschapsbeheer in Nederland uit. Zij nemen maatregelen om leefgebieden te creëren voor onder andere boerenlandvogels, insecten en amfibieën.

Agrarisch natuur- en landschapsbeheer is het cement tussen landbouw en natuur. Collectieven en boeren laten elke dag zien dat natuur en landbouw prima samen kunnen gaan. Deze bouwsteen bekrachtigt de structurele bijdrage van het ANLb aan een toekomstbestendige landbouw én natuur, vanuit vrijwilligheid, vakmanschap en ondernemerschap,” aldus Marije Klever, voorzitter van BoerenNatuur.

Voor een robuuste natuurkwaliteit zijn natuurherstel en natuurbeheer op natuurgrond en agrarische natuur- en landschapsbeheer op landbouwgrond beide onmisbaar. Ze hebben elk hun eigen voorwaarden om goed te kunnen functioneren. Ze moeten dus zodanig worden ingezet dat ze ieder hun eigen functie optimaal kunnen vervullen en elkaar maximaal versterken.

In deze bouwsteen staan de randvoorwaarden waaronder boeren agrarisch natuur- en landschapsbeheer structureel kunnen integreren in hun bedrijfsvoering, zodat zij – naast het produceren van voedsel – ook optimaal bijdragen aan habitats voor boerenlandvogels, amfibieën, insecten en zoogdieren.

De gemaakte afspraken

De afspraken in de bouwsteen focussen op:

  • het vergroten van het areaal waarop agrarisch natuur- en landschapsbeheer wordt uitgevoerd van ruim 122.000 in 2024 naar minimaal 195.000 hectare in 2030, conform de Contourenbrief Agrarisch Natuurbeheer van het demissionaire kabinet;
  • structurele en adequate langjarige financiering, zodat collectieven en deelnemers voldoende zekerheid hebben;
  • vrijwillige contractueel geborgde deelname, zonder aanvullende juridische verplichtingen;
  • versterking van de samenwerking rond Natura 2000-gebieden, met specifieke instrumenten voor overgangsgebieden waar natuurherstel en verduurzaming van de landbouw hand in hand moeten gaan.

Onze rol en inzet

BoerenNatuur heeft de bouwsteen in nauwe samenwerking met het IPO opgesteld. De bouwsteen onderstreept dat collectieven en boeren een cruciale rol vervullen en al op grote schaal bijdragen aan het herstel van biodiversiteit in het agrarisch gebied. Tegelijkertijd benadrukken we dat er méér nodig is. De gezamenlijke oproep aan het Rijk is dan ook om uiterlijk begin 2026 de randvoorwaarden vast te leggen voor een robuust, effectief en schaalbaar stelsel voor agrarisch natuur- en landschapsbeheer.

Zie ook

BoerenNatuur nieuws

6 november 2025
Vandaag ondertekend: de bouwsteen Agrarisch natuur- en landschapsbeheer
6 november 2025
4 november 2025
ANLb in Beeld: ‘Je moet boeren raken met gevoel’
4 november 2025
28 oktober 2025
Weidevogelbeheer is elk seizoen ‘doen, leren, beter doen’
28 oktober 2025
23 oktober 2025
Nieuw: lesmodules Inzicht in de melkveehouderij
23 oktober 2025