De Kamerbrief zet belangrijke stappen in de goede richting, waaronder de erkenning van de cruciale rol van boeren in het behoud van het cultuurlandschap, het beschikbaar stellen van extra structurele middelen, en de wens om beleid en praktijk beter met elkaar te verbinden.
Tegelijkertijd zien wij enkele zorgpunten en aandachtspunten:
- wij constateren dat de uitgangspunten uit de Kamerbrief in hun huidige formulering vragen oproepen over de uitvoerbaarheid, de governance en de positie van collectieven en ANLb-deelnemers;
- alhoewel de vergoedingen deels geactualiseerd zijn, is de hoogte van de vergoedingen nog steeds onvoldoende om agrarisch natuur- en landschapsbeheer structureel – en in voldoende mate – in te bedden in bedrijfsvoering. We blijven daarom pleiten voor concurrerende vergoedingen én een extra bedrijfs-/mozaïektoeslag;
- als de ruimte voor vrijwillig én zinvol aanvullend beheer via het ANLb als gevolg van de inbreukprocedure en de implementatie van de Natuurherstelverordening onder druk komt te staan, verdwijnt het draagvlak dat nodig is om voldoende deelname te realiseren. Daarom benadrukken wij dat doelbereik en deelname twee kanten van dezelfde medaille zijn;
- wij bepleiten om de uitbreiding van het ANLb niet te beperken tot alleen gruttokerngebieden in veenweidegebieden en zones rondom Natura 2000-gebieden. Daarmee wordt voorbijgegaan aan het belang van beheer van andere agrarische cultuurlandschappen die ook ecologisch waardevol zijn en waarvoor ook internationale en Europese doelen gelden. Het is een gemiste kans om niet de volle potentie van het ANLb te benutten;
- de uitbreiding van het ANLb met 30.000 ha in 2026 gebeurt binnen de bestaande beleidskaders en randvoorwaarden. Daarmee blijft de ruimte om écht ecologisch effectiever te worden in 2026 nog beperkt;
- zonder effectieve aanpak van predatie zijn alle andere inspanningen tevergeefs. Wij roepen het ministerie en de provincies op om preventief en actief predatiebeheer structureel te verankeren in beleid én financiering;
- het ANLb werkt dankzij het samenspel tussen Rijk, provincies, collectieven en boeren. Die samenwerking moet niet alleen tijdens de uitvoering benut worden, maar ook al tijdens het ontwikkelen van beleid.
Lees de hele brief: