Gebiedsofferte – een aanbod vanuit boerenkracht
Met de gebiedsoffertes van Noardlike Fryske Wâlden, BoerenNatuur Midden Groningen en BoerenNatuur Groningen West nemen boeren zelf het initiatief voor een plan met diensten op gebied van water, bodem, biodiversiteit, landschap en klimaat. De boeren doen een aanbod van diensten die zij gezamenlijk kunnen leveren tegen een goede beloning. De drie collectieven hebben hiervoor een gezamenlijke ‘leidraad gebiedsofferte’ opgezet.
De collectieven zagen al jaren geleden dat de landbouw een belangrijke bijdrage kan leveren in het oplossen van grote maatschappelijke opgaven met concrete maatregelen. Samen brachten ze in beeld welke stappen daarvoor nodig zijn. Dit publiceerden zij in maart 2023 in de ‘Leidraad gebiedsofferte – Verkenning naar hoe een gebiedsofferte kan werken’.
Vervolgens brengen de collectieven in beeld welke diensten boeren kunnen leveren en welke vergoeding daar realistisch tegenover moet staan. Zodat een boer het ook daadwerkelijk kan integreren in zijn bedrijfsvoering. De collectieven kijken ook naar de plannen die provincies maken voor het landelijke gebied en zijn in gesprek met de gebiedsregisseurs van hun provincies.
Gebiedsoffertes uitwerken
De collectieven werken momenteel hun eigen gebiedsoffertes uit. Dit doen ze door te werken met een boerengroep. Deze boeren werken samen met het collectief aan een keuzemenu. Liesbeth de Haan, directeur BoerenNatuur Groningen West: “De kern van de gebiedsoffertes is dat wij de gevraagde diensten op waarde zetten en aanbieden voor een bepaald bedrag. Wanneer de vrager (meestal overheden) dit niet kan of wil betalen, kan de dienst ook niet geleverd worden en mag er ook niet meer naar gevraagd worden.”
De vergoedingen voor de diensten worden berekend met dezelfde methodiek als het ANLb. Nieuwere doelen zoals klimaat laten we berekenen door een onafhankelijk kennis- en adviesbureau of gebruiken de meet- en rekentool van RVO. Door eerst de ‘leidraad gebiedsofferte’ te hebben samengesteld, kunnen de collectieven makkelijker hun eigen gebiedsofferte helder opzetten. Daarbij houden ze contact met elkaar, overleggen en wisselen de nieuwe kennis met elkaar uit.
Alles komt samen
De Haan: “In onze gebiedsofferte komt veel samen. Ideeën die voortkomen uit projecten maar die net niet onder ANLb vallen maar wel bijdragen aan bijvoorbeeld biodiversiteit of waterkwaliteit. Dit nemen we nu mee in onze gebiedsofferte. Neem bijvoorbeeld het waterpeil verhogen voor de weidevogels, dit gaat ook veenoxidatie tegen, dan past het mooi onder klimaatdoelen. Ecologisch slootschonen, daarvoor heeft BoerenNatuur Groningen West nu geen budget voor binnen ANLb, dan past dit mooi in de gebiedsofferte. Zo ook het behouden van kleinschalig landschap, ontzettend belangrijk voor de biodiversiteit.”
Met het Hoofdlijnen Akkoord waarin structureel extra ANLb budget staat is het voor de collectieven fijn om een plan klaar hebben liggen. Met een duidelijk beeld wat er kan in het gebied en wat de wil is onder de boeren. De Haan: “Hopelijk kunnen we in de toekomst onze plannen gefaseerd uitrollen. Zodat groepen boeren beloond worden voor het leveren van diensten die zowel de maatschappelijke doelen als overheidsdoelen dienen en dat ze gewaardeerd worden voor hun zorg voor het landschap met alles wat daarin leeft.”
