Doelgericht ANLb: focus op habitatkwaliteit

De pilot ‘doelgericht ANLb’ wordt uitgevoerd door de collectieven Agrarische Natuurvereniging Oost-Groningen en Natuurrijk Limburg in samenwerking met BoerenNatuur en Paul Terwan Onderzoek & Advies in opdracht van het ministerie van LNV.

De pilot ‘doelgericht ANLb’ wil het huidige agrarisch natuur- en landschapsbeheer (ANLb) verbeteren door de habitatkwaliteit van leefgebieden centraal te stellen. De pilot onderzoekt of habitatscorekaarten als monitorings- en betalingsinstrument kunnen worden ingezet.

Het ANLb bestaat in feite uit pakketten van beheermaatregelen die collectieven samen met hun ANLb-deelnemers kunnen inzetten om geschikte leefgebieden ten creëren voor doelsoorten zoals grutto’s, kamsalamanders, kerkuilen en vliegende herten. Via een mozaïek (cluster) van verschillende beheermaatregelen wordt er een leefomgeving gecreëerd waarin soorten kunnen voortplanten, eten én schuilen. Een ANLb-deelnemer bespreekt jaarlijks met het collectief welke beheerpakketten hij/zij het beste in kan zetten. Aan die beheerpakketten zijn beheereisen en -voorschriften gekoppeld. Denk aan eisen met betrekking tot de kruidenrijkdom op een akkerrand, of perioden waarin kruidenrijk grasland wel en niet gemaaid mag worden.

Andere werkwijze
In het huidige ANLb wordt per perceel gecontroleerd of de maatregel juist is uitgevoerd. De pilot ‘doelgericht ANLb’ is een werkwijze aan het ontwikkelen, waarbij de focus komt te liggen op een hoger niveau komt te liggen: de kwaliteit van de leefgebieden van doelsoorten (habitatkwaliteit).

Voor het leefgebied ‘open akker’ wordt dan bijvoorbeeld gekeken naar de volgende indicatoren: openheid van het landschap, het aandeel groenblauwe dooradering, de aanwezigheid van gunstige broedgewassen, het aandeel extensief grasland, de aanwezigheid van stoppel, brede akkerranden, gewasdiversiteit en de dekkingsgraad qua ANLb-beheer. Hoe wordt er op elk van die indicatoren gescoord? De scores op de habitatscorekaart maken inzichtelijk waar je op in kunt zetten om de kwaliteit van de habitat te verbeteren.

Meer flexibiliteit
Deze manier van werken op gebiedsniveau biedt ook een ander voordeel: meer flexibiliteit. Als je stuurt en controleert op maatregelen, dan moeten die maatregelen ook worden uitgevoerd. Terwijl gedurende het seizoen kan blijken dat een bepaalde beheermaatregel niet het gewenste effect heeft, of wellicht op een andere plek meer effect heeft. Ook kan het effect van het beheer worden beïnvloed door de weersomstandigheden. Door te sturen en controleren op het niveau van de leefgebieden, ontstaat er dus meer ruimte om op ruimtelijke samenhang te sturen en om het beheer zo nodig bij te stellen op basis van wat er waargenomen wordt (‘lerend beheer’).

Inzicht in kwaliteit
De habitatscorekaart is nu voor de vier leefgebieden ontwikkeld met bijbehorende indicatoren. Momenteel zijn we bezig met de vertaalslag van satellietbeelden en andere data naar indicatoren, zodat er een score aan de indicatoren gekoppeld kan worden. De ingevulde habitatscorekaart geeft dan inzicht in de habitatkwaliteit van een gebied.

Meer informatie: glb-pilot-doelgericht-anlb